Piotr Wysocki (1797-1875).

[Piotrek]

Piotr Jacek Wysocki (urodzony 10 września 1797 w Winiarach, obecnie dzielnicy Warki, zmarł 6 stycznia 1875 w Warce) ? pułkownik Wojska Polskiego, inicjator powstania listopadowego, działacz niepodległościowy, przywódca sprzysiężenia podchorążych, które doprowadziło do wybuchu powstania listopadowego (29 listopada 1830), zesłaniec. 3 marca 1831 został odznaczony Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari.

Wysocki jest autorem "Pamiętnika Piotra Wysockiego o powstaniu 29 listopada 1830 roku". Pamiętnik opisuje wydarzenia Nocy Listopadowej, został napisany w Warszawie 9 grudnia 1830 r. Wydanie paryskie ukazało się w 1867 roku. wraz z komentarzem Leonarda Rettla i fragmentem wspomnień Agatona Gillera. Wydanie krajowe z 2006 roku jest wiernym przedrukiem tekstu wydania paryskiego z 1867 r. Istniały prace Piotra Wysockiego niepublikowane, o których wspomina Aleksander Kraushar.

Postać Piotra Wysockiego w literaturze i sztuce

W scenie Salon warszawski III części "Dziadów" Adama Mickiewicza, Wysocki wypowiada zdanie:

"Powiedz raczej: na wierzchu. Nasz naród jak lawa,
Z wierzchu zimna i twarda, sucha i plugawa,
Lecz wewnętrznego ognia sto lat nie wyziębi;
Plwajmy na tę skorupę i zstąpmy do głębi."