Przeciwdziałanie wykorzystywaniu seksualnemu nieletnich

Piszemy tutaj wszystkie rozterki w naszym życiu duchowym. Rady na temat naszego życia w Kościele katolickim, pouczenie, itp.
Awatar użytkownika
Viridiana
Biegły forumowicz
Biegły forumowicz
Posty: 1705
Rejestracja: 6 sie 2018
Wyznanie: Katolicyzm
Has thanked: 552 times
Been thanked: 419 times

Re: Przeciwdziałanie wykorzystywaniu seksualnemu nieletnich

Post autor: Viridiana » 2019-05-18, 11:51

Praktyk pisze: 2019-05-17, 21:26 Ten mechanizm jest strasznie mocno eksploatowany przez media, przez politykę, przez antyklerykałów.
I niestety jeden przypadek pedofilii odpowiednio nagłośniony spowoduje, że całe masy ludzi przyjmą to za regułę w kościele.
I lata się zejdą, żeby to odkręcić.
To jest jeden z najgorszych skutków pedofilii w Kościele moim zdaniem. :(
Miłość nie wyrządza zła drugiemu człowiekowi. Miłość więc jest wypełnieniem Prawa (Rz 13, 10)

Magnolia

Re: Przeciwdziałanie wykorzystywaniu seksualnemu nieletnich

Post autor: Magnolia » 2019-05-22, 17:43

Bardzo istotny artykuł Jakub Śpiewaka, polecam cały przeczytać:
http://madrzy-rodzice.pl/2019/05/pedofi ... bJQRzFkJBY

Gdy pracowałem z dorosłymi ofiarami molestowania seksualnego w dzieciństwie, bardzo często zadawałem sobie pytanie: Gdzie byli rodzice tych dzieci? Niestety, nie widzieli, często nie chcieli widzieć, bywało, że nie wierzyli, gdy dziecko mówiło.

Do dziś pamiętam dziewczynę, której oprawca, członek rodziny, był wciąż zapraszany na wszystkie rodzinne imprezy. Nawet przy wigilijnym stole spotykała tego, kto ją krzywdził – mimo że dziewczynka mówiła swojej mamie, co się działo.

Również w filmie Sekielskiego ten wątek rodziców się pojawia – matka, która nie pozwala dziecku wystąpić z grupy ministrantów, matka, która wysyła dziecko na wycieczkę z księdzem pedofilem.

Dzieci często nie mówią wprost, komunikują to objawami psychosomatycznymi, zmianą zachowań. Bywa jednak i tak, że po prostu mówią. Aby mogły mówić, my, rodzice, musimy zadbać o taką relację, taką więź, takie zaufanie, by dziecko mogło nam wyjawić taki dramatyczny sekret. Powinniśmy też wiedzieć, co może być niepokojącym sygnałem.

Zachowajmy jednak zdrowy rozsądek. Z jednej strony nie muszą wystąpić wszystkie symptomy, byśmy uznali, że dzieje się coś złego, ale z drugiej – jeśli wystąpi jeden, czy nawet dwa, nie wpadajmy od razu w histerię. Każdy z tych symptomów osobno może świadczyć też o innych możliwych problemach.

Generalnie, sygnałem wskazującym, że dzieje się coś złego, nie musi to zresztą dotyczyć tylko molestowania seksualnego, powinna być nagła zmiana zachowania dziecka. Dziecko otwarte staje się nagle skryte, jakby ukrywało jakiś sekret. Dziecko skryte nagle zaczyna dużo opowiadać – może „zagadywać” temat, odwracać uwagę od problemu. Nagła zmiana na ogół wskazuje na jakiś problem. Żeby ją jednak zauważyć, trzeba znać swoje dziecko i tu dotykamy problemu, który pewnie jest tematem na osobny tekst: wielu rodziców po prostu nie zna swoich dzieci. Spędzają z nimi tak mało czasu, że nie mają okazji dowiedzieć się, jak normalnie się one zachowują.

Symptomy molestowania seksualnego:

EROTYZACJA DZIECKA
nieadekwatne do wieku i sytuacji zachowania seksualne
uwodzicielskie i prowokacyjne,
nasilona masturbacja,
erotyczna twórczość,
agresja seksualna,
wczesna i nasilona aktywność seksualna
ZACHOWANIE AUTODESTRUKCYJNE
próby samobójcze,
samookaleczenia,
zaburzenia jedzenia,
uzależnienia,
prostytucja
OBJAWY PSYCHOSOMATYCZNE
bóle głowy o nieustalonej przyczynie
bóle brzucha o nieustalonej przyczynie
duszności
zachowania nerwicowe, które nie występowały wcześniej
reakcje lękowe związane z określoną osobą lub miejscem
choroby weneryczne
podrażnienia organów płciowych lub odbytu
ciąża
INNE
izolowanie się, wycofywanie
ucieczki z domu
powtarzanie, że jest złe/zła brudny/brudna
dolegliwości fizyczne – bóle głowy, brzucha, nudności
izolowanie dziecka przez rodzinę od znajomych, rówieśników
posiadanie pieniędzy z niewiadomych źródeł

Rozmowa z dzieckiem

Jeśli dziecko sygnalizuje nam w jakikolwiek sposób, że padło ofiarą molestowania seksualnego, liczy na naszą reakcję. Ta reakcja jest niezwykle istotna. Molestowanie seksualne bardzo często jest traumą, którą ofiara niesie ze sobą przez wiele lat, a czasem i przez całe życie, ale tak być nie musi. To, czy to doświadczenie zamieni się w trwałą traumę, zależy w dużej mierze właśnie od reakcji dorosłych i od tego, czy dziecko dostanie odpowiednią pomoc.

Co mówić/ robić?

wyrównać relacje podczas rozmowy (mówić do dziecka będąc na jego wysokości, nie przez stół czy biurko)
zabrać do lekarza w razie bólu lub podejrzanych siniaków
powtarzać, że zawsze winny jest dorosły
pokazać, że jest odważny/ odważna, że Ci powiedziało i że to dobrze
powiedzieć, że to samo spotyka wiele dzieci i każdy w jego/jej sytuacji by się bał i czuł źle
powiedzieć, że pomożesz mu/ jej w tej sytuacji
wyjaśnić, co teraz zrobisz i co się stanie
używać prostych zdań

Czego nie mówić / nie robić?

nie obiecywać, że od teraz wszystko będzie dobrze
nie kwestionować tego, co mówi
nie wymagać logicznych zeznań
nie zadawać pytań zaczynających się od „dlaczego” (bo wzbudzają poczucie winy)
nie zadawać pytania „dlaczego nikomu nie powiedziałeś/aś?” (też wzbudzają poczucie winy)
nie krytykować słownictwa którego używa (dziecko ma prawo nie znać właściwego słownictwa, a poza tym w obliczu krzywdy naprawdę to, że użyło wulgaryzmu nie jest największym problemem)
nie domagać się szczegółów (bo może nie być gotowe na mówienie o nich, ale też po prostu może nie umieć ubrać ich w słowa)
dokładnie notować, zachowując nawet błędne słownictwo dziecka (to słownictwo może być zaczerpnięte od sprawcy i stanowić ważną przesłankę w późniejszym postępowaniu dowodowym)


Na zakończenie
Spotkałem w swoim życiu wiele dzieci, które zostały wykorzystane seksualnie i nie dostały na czas pomocy, bo dorośli nie zauważyli, bo odwracali oczy, bo nie uwierzyli, bo stanęli po stronie sprawców. Spotkałem te dzieci, gdy były już osobami dorosłymi – jak bohaterzy filmu Tomasza Sekielskiemu. Dorosłymi, którzy wciąż nieśli w sobie to zranione dziecko, pełnymi traumy, bólu, cierpienia. Te dzieci ponosiły znacznie większe konsekwencje niż ich oprawcy.

Nie wystarczy, że będziemy oburzać się po obejrzeniu filmu czy przeczytaniu kolejnej informacji w mediach. Ważne, żebyśmy mieli świadomość, że to nie dzieje się gdzieś daleko, w jakiejś innej rzeczywistości. To dzieje się często obok nas, bliżej niż sądzimy. Istotne więc, byśmy mieli wiedzę – wiedzieli, na co zwrócić uwagę, jak zareagować.

Pamiętajmy, by nie bać się szukać pomocy. Jeśli zaniepokoi Cię coś w zachowaniu Twojego dziecka, nie bój się i nie wstydź się pójść do psychologa. Lepiej pójść, sprawdzić i ustalić, że wszystko jest w porządku niż zlekceważyć problem.

I dlatego tym razem proszę Was o coś, o co nigdy nie proszę w tekstach. Podajcie go dalej, podzielcie się nim. Ta wiedza powinna być dostępna dla wszystkich, powszechna.

Dodano po 43 minutach 42 sekundach:
Magnolia pisze: 2019-05-22, 17:40 https://pl.aleteia.org/2019/05/22/list- ... n0A4oaG_HE

List Biskupów do Polaków, będzie odczytywany w niedzielę, ale warto się zapoznać z treścią. W temacie pedofilii w Kościele
Ostatnio zmieniony 2019-05-22, 17:01 przez Magnolia, łącznie zmieniany 1 raz.

Awatar użytkownika
Andej
Legendarny komentator
Legendarny komentator
Posty: 22634
Rejestracja: 20 lis 2016
Been thanked: 4213 times

Re: Przeciwdziałanie wykorzystywaniu seksualnemu nieletnich

Post autor: Andej » 2019-05-24, 08:53

Niezależna bawi się śledztwo. Pyta, czy Sekielcy zrobią film o pedofilii w PO. https://niezalezna.pl/272794-szokujace- ... -pedofilie
Wszystko co piszę jest moim subiektywnym poglądem. Nigdy nie wypowiadam się w imieniu Kościoła. Moje wypowiedzi nie są autoryzowane przez Kościół.

Awatar użytkownika
Dezerter
Legendarny komentator
Legendarny komentator
Posty: 14815
Rejestracja: 24 sie 2015
Lokalizacja: Inowrocław
Has thanked: 4120 times
Been thanked: 2907 times
Kontakt:

Re: Przeciwdziałanie wykorzystywaniu seksualnemu nieletnich

Post autor: Dezerter » 2019-05-25, 17:11

Andeju - wątki ci się pomyliły ?

Dzięki Magnolio za solidna informację
Jutro usłyszymy mam nadzieję, że w każdym kościele:
„Przyznajemy, że jako pasterze Kościoła nie uczyniliśmy wszystkiego, aby zapobiec krzywdom” – napisali biskupi do wiernych w liście przeznaczonym do odczytania w kościołach w niedzielę 26 maja.

List zatytułowany „Wrażliwość i wierność” napisali hierarchowie zebrani dziś w Warszawie na posiedzeniu Rady Stałej Konferencji Episkopatu Polski. Publikujemy treść listu:



WRAŻLIWOŚĆ I ODPOWIEDZIALNOŚĆ
Słowo biskupów do wiernych

Kto by się stał powodem grzechu dla jednego z tych małych, którzy wierzą we Mnie, temu byłoby lepiej kamień młyński zawiesić u szyi i utopić go w głębi morza (Mk 9, 42)

Drogie Siostry i drodzy Bracia!

W ostatnim czasie wspólnota Kościoła w Polsce wstrząsana jest kolejnymi bolesnymi informacjami o wykorzystywaniu seksualnym dzieci i młodzieży przez niektórych duchownych. Przestępstwa te są źródłem głębokiego cierpienia osób pokrzywdzonych. Nie ma słów, aby wyrazić nasz wstyd z powodu skandali seksualnych z udziałem duchownych. Są one powodem wielkiego zgorszenia i domagają się całkowitego potępienia, a także wyciągnięcia surowych konsekwencji wobec przestępców oraz wobec osób skrywających takie czyny.
Nie czyńcie tak jak ci przeciw którym występujecie.

Awatar użytkownika
Andej
Legendarny komentator
Legendarny komentator
Posty: 22634
Rejestracja: 20 lis 2016
Been thanked: 4213 times

Re: Przeciwdziałanie wykorzystywaniu seksualnemu nieletnich

Post autor: Andej » 2019-05-25, 17:33

Dezerter pisze: 2019-05-25, 17:11 Andeju - wątki ci się pomyliły ?
...
Przepraszam, chciałem wkleić do wątku o pedofilii. Musiałem się pomylić.
Wszystko co piszę jest moim subiektywnym poglądem. Nigdy nie wypowiadam się w imieniu Kościoła. Moje wypowiedzi nie są autoryzowane przez Kościół.

Awatar użytkownika
Dezerter
Legendarny komentator
Legendarny komentator
Posty: 14815
Rejestracja: 24 sie 2015
Lokalizacja: Inowrocław
Has thanked: 4120 times
Been thanked: 2907 times
Kontakt:

Re: Przeciwdziałanie wykorzystywaniu seksualnemu nieletnich

Post autor: Dezerter » 2020-11-14, 23:56

Dzisiaj wysłuchałem wykładu
Ochrona dzieci i młodzieży przed wykorzystaniem seksualnym
Delegata arcybiskupa gnieźnieńskiego ds. ochrony dzieci i młodzieży ks. dr Wojciech RZESZOWSKI
Profesjonalista w każdym calu ukończył wiele kursów i uczestniczył w wielu konferencjach na całym świecie. Wykładu słuchało ponad 80 osób świeckich mocno angażowanych w życie naszego Kościoła gnieźnieńskiego. Wykład był interaktywny, zakończony wieloma pytaniami i dyskusją.
Chciałbym podzielić się kilkoma konkretami:
Pedofilia jest związana z preferencją seksualną i jest zaburzeniem chorobowym tego typu co zoofilia , czy nekrofilia
Obiektem seksualnym na który reaguje podnieceniem pedofil jest dziecko, czyli osoba przed przekwitaniem, różnica wiekumusi wynosić 5 lat.
Geneza tego zaburzenia jest złożona:
- biologiczna
- środowiskowa
- psychologiczna
- kulturowa
trochę statystyki
Połowa sprawców według badań deklaruje, że było wykorzystywanych seksualnie w dzieciństwie :!:
Ponad 90% sprawców to sa mężczyźni, Kobiety to zazwyczaj matki, które zbyt wielką i chorą miłością obdarzają swoje dzieci obu płci.
Jest wiele rodzajów pedofilii i wiele sposobów zaspokajania swego popędu
najgroźniejsza jest grupa "zafiksowanych" - potrafią mieć do 800 ofiar wciągu swego życia :!: (dane z Polski)
(to pokazuje skale zagrożenia i rolę nas jako rodziców i dziadków w ochronie najmłodszych)

Zastanawiamy się (ja się zastanawiałem) dlaczego dziecko nie reaguje, dlaczego nie zgłasza rodzicom, dlaczego na to się godzi czasami latami?
Odpowiedź jest następująca:
Przestępcą jest zazwyczaj osoba bliska - 70% czyli najbliższa rodzina, dalsza rodzina, znajomi i przyjaciele domu
w tym najbliższa rodzina to - 25%, pozostałe 30% to tez ktoś bliski dla dziecka, kto zdobywa jego zaufanie trener, nauczycie, opiekun. Dlatego dziecko przeżywa szok, dramat, wstrząs, , który go paraliżuje, zachowuje się jak kłoda drewna, nie jest w stanie nic zrobić, przeżywa poczucie upokorzenia, czuje się potwornie zbrudzony, nieczysty, grzeszny, ma poczucie winy, które go blokuje i nie potrafi nikomu o zdarzeniu powiedzieć. Zamknięcie się w sobie ułatwia oprawcy dalsze działania i problem się nawarstwia powodując potworne spustoszenia w psychice dziecka.
Sprawca często wcześniej obserwuje i wybiera dziecko podatne na manipulację.

Jak to się dzieję, że sprawca może to robić i sam ze sobą żyć?

Występuje u niego zaprzeczenie, reinterpretacja obronna, usprawiedliwienie, z jednoczesnym straszeniem dziecka, naciskiem by nie mówić, wymuszanie przysięgi, straszenie konsekwencjami jak się wyda itd.
14% sprawców ma 1 ofiarę.
osoby świeckie wykorzystują głównie dziewczynki - 2/3
osoby duchowne głównie chłopców - 2/3

Skutki wykorzystywania
- 30% dzieci w klinikach psychiatrycznych było wykorzystywanych
- 50% dzieci po próbach samobójczych
większość ma zaburzenia osobowości, psychiczne, seksualne, prostytuuje się lub staje ofiarami przemocy seksualnej w dorosłym życiu, są wykorzystywane itd.

Co robić jak chronić jak rozpoznać, co może nas niepokoić czyli niepokojące symptomy
cdn


Dodano po 34 sekundach:
Ważne strony gdzie można się dowiedzieć więcej i uzyskać pomoc
w Diecezji Gnieźnieńskiej
http://www.archidiecezja.pl/duszpasters ... lnym_.html

Więcej dokumentów i informacji CENTRUM OCHRONY DZIECKA
https://cod.ignatianum.edu.pl/index.php

Fundacja dajemy dzieciom siłę
https://fdds.pl/
Ostatnio zmieniony 2020-11-14, 23:57 przez Dezerter, łącznie zmieniany 1 raz.
Nie czyńcie tak jak ci przeciw którym występujecie.

Awatar użytkownika
sądzony
Legendarny komentator
Legendarny komentator
Posty: 13692
Rejestracja: 20 lut 2020
Lokalizacja: zachodniopomorskie
Wyznanie: Chrześcijanin
Has thanked: 2007 times
Been thanked: 2176 times

Re: Przeciwdziałanie wykorzystywaniu seksualnemu nieletnich

Post autor: sądzony » 2020-11-15, 10:56

Kilka tabelek:
Obrazek
To ja jestem potencjalnym pedofilem.

Obrazek
To w mojej rodzinie najpewniej dojdzie do aktu pedofilskiego.

Dlaczego dziecko nie informuje o przekroczeniu granicy intymności przez obcego?
Bo to wiąże się również z wyrażeniem zainteresowania ze strony obcego, którego nie otrzymuje w domu.
Nie ma tam miłości. Nikt dziecka nie dostrzega.

Dlaczego dzieje się to w domu:
"Zdecydowana większość sprawców – od 70 do 80% – to osoby traktujące dziecko jako zastępczy lub atrakcyjny obiekt
zainteresowań seksualnych (Sajkowska, 2011; Beisert, Izdebska, 2012)."


Coś nie tak jest z nami. Ojcami w pełnych rodzinach.

https://fdds.pl/wp-content/uploads/2016 ... wencje.pdf

Doświadczenie pedofilii głównie wpływa na umiejętności relacyjne. Jeżeli chodzi o seksualność to jest jakieś 13%:
Obrazek

Polecam film: "THE TALE (opowieść)" na HBO: https://www.filmweb.pl/film/Opowie%C5%9 ... 018-789731
"W owym dniu poznacie, że Ja jestem w Ojcu moim, a wy we Mnie i Ja w was." J 14.20

Awatar użytkownika
Dezerter
Legendarny komentator
Legendarny komentator
Posty: 14815
Rejestracja: 24 sie 2015
Lokalizacja: Inowrocław
Has thanked: 4120 times
Been thanked: 2907 times
Kontakt:

Re: Przeciwdziałanie wykorzystywaniu seksualnemu nieletnich

Post autor: Dezerter » 2020-11-15, 11:27

Konkretne rady od specjalisty w tym temacie Delegat arcybiskupa gnieźnieńskiego ds. ochrony dzieci i młodzieży

ks. dr Wojciech RZESZOWSKI
Co robić jak chronić jak rozpoznać, co może nas niepokoić czyli niepokojące symptomy:
- osoba dorosła żyje w świecie dzieci, ma mało znajomych wśród dorosłych, słabe relacje a z dziećmi ma lepszy kontakt
- buduje swój świat z dzieckiem
- przekracza granice w kontaktach z nim: ilości czasu, ilość spotkań, zaangażowanie w spotkania
- prezenty, wyróżnienia, nagrody, pochwały dla dziecka
- w jego domu ze zdziwieniem odkrywamy (bo np nie ma dzieci) kącik zabaw, pokój dziecięcy, zabawki i inne gadżety typowe dla szkoły podstawowej, dużo zdjęć z dziećmi itp
- "podejrzany" jest osobą wyalienowaną, osamotnioną
- wspólne wyjazdy z dzieckiem, albo ich propozycję typu: to ja zabiorę cię do, podwiozę, odbiorę - jest zawsze chętny do pomocy dziecku, lub przy dziecku.

Ksiądz Wojciech zajmuje się wszystkimi przypadkami wykorzystywania przez duchownych i zakonnych w mojej Archidiecezji od 6 lat również tymi historycznymi - najstarsze sprzed 40 lat. Zapytałem jaka jest skal problemu u nas w Gnieźnie.
Zaczął odpowiedź od kraju, że to jakieś promile wszystkich przypadków, ale zaraz dodał, że każdy przypadek, to zło, które nie powinno się wydarzyć.
a w naszej było 10 spraw/zgłoszeń
2 zakończyły się wyrokiem skazującym,
jedna była kompletnie niezasadna i bezpodstawna, co wykazało śledztwo,
kilka skierowali zgłoszenie do policji czy prokuratury (nie pamiętam) nawet te przedawnione i prokuratura umorzyła ze względu na przedawnienie (lub śmierć sprawcy) gdy jednak sprawca żyje, pomimo umorzenia, kierują sprawę do Kongregacji Nauki Wiary gdzie przedawnienie nie działa i sprawa kończy się zazwyczaj wyrokiem jak w przepadku biskupa Gulbinowicza.
Kościół ma również wyższe standardy ochrony dzieci niż państwo bo ono chroni do 15 roku życia a Kościół do 16 a nawet do 16-18 lat również jest jakaś ochrona, ale nie zanotowałem jaka.
Dopytałem ile jest spraw aktualnych w diecezji księży pedofilów - odpowiedział, że od lat żadna!.
Każde zgłoszenie! jest rozpatrywane i weryfikowane, zapisywane i dokumentowane.

Przypomnę, że takie szkolenie zostało przeprowadzone w mojej diecezji dla ponad 80 osób zaangażowanych w życie parafii i diecezji - ja podzieliłem się tylko najważniejszymi rzeczami - pokazuje to dbałość współczesnego Kościoła o
Przeciwdziałanie wykorzystywaniu seksualnemu nieletnich nie tylko w sferze religijnej ale i każdej.
mam nadzieję, że wielu z was dostało narzędzia do przyłączenia się do tego Bożego dzieła ochrony najsłabszych
padł podczas wykładu również ten cytat
Lecz kto by się stał powodem grzechu dla jednego z tych małych, którzy wierzą we Mnie, temu byłoby lepiej kamień młyński zawiesić u szyi i utopić go w głębi morza. Mat 18, 6

Jak postępować gdy coś wykryjemy, lub gdy dziecko coś nam powie.
Każde podejrzenie trzeba sprawdzić! - samemu dyskretnie przez obserwacje i wywiad, lub zgłosić do specjalistów czyli na każdej stronie w Diecezji jest znaczek "Ochrona małoletnich" a tam wszystkie kontakty i specjaliści. Zgłoszenie na policje to już poważna sprawa i trzeba mieć duże podejrzenia.

Jak rozmawiać i słuchać dziecko?
z uwzględnieniem wszystkiego tego co napisałem o dziecku jak na niego to zdarzenie działa i jakie skutki wywołuje, więc
- dziecko rzadko mówi wprost! zazwyczaj niepokoją nas rysunki, opowiada o śnie, że koledze, koleżance że się przydarzyło, czytałam taki wypadek, że ...
- opowiada tylko część zdarzenia, często zmienia wersję, raz mówi mniej innym razem więcej, przyduszone do muru krzykiem lub groźbą np ojca - odwołuje wszystko itd itp
dlatego rozmawiać z dzieckiem trzeba w całkowitym spokoju i bezpiecznym miejscu, ustronnym, być delikatnym i wyrozumiałym, nie naciskać. Nie wolno kazać opowiadać jak to przebiegało, bo narażamy dziecko na powtórna traumę, równie bolesną jak same zdarzenie....
a najlepiej zostawić to specjalistom, bo można dziecko zamknąć w sobie i nic nawet im nie powie - sprawy są bardzo trudne i by nie powiększać traumy specjaliści potrafią tak prowadzić przesłuchanie, by nie traumatyzować dziecka.
Ostatnio zmieniony 2020-11-15, 11:34 przez Dezerter, łącznie zmieniany 2 razy.
Nie czyńcie tak jak ci przeciw którym występujecie.

Awatar użytkownika
Dezerter
Legendarny komentator
Legendarny komentator
Posty: 14815
Rejestracja: 24 sie 2015
Lokalizacja: Inowrocław
Has thanked: 4120 times
Been thanked: 2907 times
Kontakt:

Re: Przeciwdziałanie wykorzystywaniu seksualnemu nieletnich

Post autor: Dezerter » 2021-09-13, 19:54

Wznawiam temat, bo wielu nowych pewnie nie zna a temat bardzo ważny - polecam lekturę
Nie czyńcie tak jak ci przeciw którym występujecie.

ODPOWIEDZ