Korfanty Wojciech (1873-1939).

[Piotrek]

Korfanty Wojciech (1873-1939), polityk i publicysta, polski działacz narodowy na Śląsku, jeden z czołowych przywódców Chrześcijańskiej Demokracji. Od 1901 objął redakcję Górnoślązaka w Katowicach. W działalności politycznej występował przeciwko germanizacyjnym posunięciom władz i partii Centrum. Zgodnie z podstawami programowymi Narodowej Demokracji głosił hasła nierozerwalnej łączności Górnoślązaków z narodem polskim, domagał się równouprawnienia narodowego Polaków. Wyraźnie deklarował się jako przeciwnik socjalizmu, opowiadając się jednocześnie za poprawą warunków materialnych robotników oraz demokratyzacją państwa pruskiego.

Działalność przed I wojną światową
W latach 1903-1912 i 1918 poseł do Reichstagu oraz pruskiego Landtagu (1903-1918). 25 X 1918 wystąpił w Reichstagu z głośnym żądaniem przyłączenia do państwa polskiego wszystkich ziem polskich zaboru pruskiego (Prusy Królewskie, Gdańsk, Wielkopolska, część Prus Książęcych oraz Śląsk Górny i Średni). Po powstaniu niepodległej Polski przeniósł się do Poznania.

Działalność po odzyskaniu niepodległości
W styczniu 1920 mianowany przez rząd polski komisarzem plebiscytowym na Górnym Śląsku, kierował całością przygotowań organizacyjnych, propagandowych i politycznych. Jako przeciwnik polityki faktów dokonanych i rozstrzygnięć zbrojnych, sprawując funkcję faktycznego dyktatora trzeciego powstania śląskiego, po pierwszych sukcesach militarnych dał rozkaz wstrzymania działań zbrojnych i czekania na decyzję mocarstw Ententy.

W latach 1922-1930 poseł na Sejm związany z Chrześcijańską Demokracją (ChD). Od października do grudnia 1923 wicepremier w rządzie W. Witosa i jego doradca z ramienia ChD. Od 1924 wydawca dzienników ?Rzeczpospolita? i ?Polonia?. Przeciwnik J. Piłsudskiego. Po zwycięstwie sanacji stał się obiektem licznych ataków z jej strony. W 1930 aresztowany i wraz z posłami Centrolewicy osadzony w twierdzy brzeskiej.

Emigracja
Od kwietnia 1935 na emigracji w Czechosłowacji. W 1936 wraz z I. Paderewskim, J. Hallerem i W. Witosem brał udział w rozmowach politycznych tzw. Frontu Morges. Jeden z organizatorów i pierwszy prezes Stronnictwa Pracy, powstałego w 1937 w wyniku połączenia Chadecji i Narodowej Partii Robotniczej. Po aneksji przez Niemcy Czechosłowacji wyjechał do Francji, lecz w obliczu groźby wybuchu wojny potajemnie wrócił do kraju. Aresztowany na podstawie sankcji prokuratorskiej w kwietniu 1939, po trzech miesiącach został zwolniony z powodu ciężkiej choroby i wkrótce zmarł. Jego pogrzeb przekształcił się w wielką manifestację patriotyczną.