Kapłaństwo - sakrament - materiały

Magnolia

Kapłaństwo - sakrament - materiały

Post autor: Magnolia » 2020-11-30, 11:48

Posługa kapłaństwa
Kapłaństwo urzędowe ma za zadanie nie tylko reprezentować Chrystusa - Głowę Kościoła - wobec zgromadzenia wiernych. Działa także w imieniu całego Kościoła, gdy zanosi do Boga modlitwę Kościoła, a zwłaszcza gdy składa Ofiarę Eucharystyczną. (Katechizm Kościoła Katolickiego, 1552)
Ustanowienie kapłaństwa chrześcijańskiego łączy się z ustanowieniem ofiary Mszy św. Jeśli Jezus chciał, by wierni byli świadkami Jego działania w sposób namacalny, by we Mszy św. bez przerwy uobecniała się na świecie ofiara krzyża, to musiał powołać ludzi do udziału w swoim kapłaństwie. Ofiara krzyża jest jedyną prawdziwą ofiarą i złożył ją prawdziwy kapłan, więc odtworzenie tej ofiary musi być w mocy jedynie prawdziwych kapłanów, czerpiących i "uczestniczących w jednym kapłaństwie Chrystusowym" (LG, 10).
Pamiątkę ustanowienia sakramentu kapłaństwa obchodzi się w Wielki Czwartek, wspominając Ostatnią Wieczerzę i słowa Jezusa: "To czyńcie na moją pamiątkę". Jezus całą swoją działalnością budował kapłaństwo urzędowe. Czynił to wybierając kolegium Dwunastu którego członkowie są nazwani także uczniami oraz apostołami. Czytamy w Ewangelii św. Łukasza: "Z nastaniem dnia przywołał swoich uczniów i wybrał spośród nich dwunastu, których też nazwał apostołami" (Łk 6,13).
Apostołowie, po Zmartwychwstaniu i Wniebowstąpieniu Jezusa, głosili Słowo Boże i budowali Kościół, stanowiąc w Nim Jego filary. Czytamy w Dziejach Apostolskich, że chrześcijanie "trwali w nauce Apostołów i we wspólnocie, w łamaniu chleba i w modlitwach" (Dz 2,42). Wkrótce, ze względu na wzrost wiernych, wybrali oni "siedmiu mężów" (...), cieszących się dobrą sławą, pełnych Ducha i mądrości" i "modląc się włożyli na nich ręce", czyniąc ich diakonami, by "obsługiwali stoły" (por. Dz 6,1-6). Apostołowie mianują także, przez włożenie rąk, "starszych" (gr. presbiteroi) lub "dozorujących" (gr. episkopoi), aby "kierowali Kościołem Boga, który On nabył własną krwią" (Dz 20, 28). Św. Ignacy Antiocheński (zm. ok. 110 r.) pisał: "Niech wszyscy szanują diakonów jak samego Jezusa Chrystusa, a także biskupa, który jest obrazem Ojca, i prezbiterów jako Radę Boga i zgromadzenie Apostołów; bez nich nie można mówić o Kościele".

W Kościele istnieją trzy sakramentalne stopnie kapłaństwa: diakonat - ustanawiany "dla posługi", prezbiterat (właściwe kapłaństwo) - współpracowników stanu biskupiego uczestniczących w powszechnym posłaniu powierzonym Apostołom oraz biskupstwo - pełnia sakramentu święceń, "ustanowieni dzięki sukcesji sięgającej początków, rozporządzają latoroślami wyrosłymi z nasienia apostolskiego" (LG, 20). Już sama etymologia tych terminów naprowadza na znaczeniowe wątki, obecne w jednym polskim terminie "kapłan": prezbiter to "starszy", a więc obdarzony autorytetem; diakon (gr. diakonos) to "ten, który służy", a biskup (episkopos) to "czuwający". Posługa, autorytet i duszpasterskie czuwanie to treść kapłańskiego posługiwania.

Mówimy też o kapłanie "ksiądz". Ten termin pochodzi od słowa "książę" i wskazuje na moment autorytetu i czujności. Zawsze natomiast, odkąd istnieje Kościół, nazywano kapłanów "ojcami", czego pozostałości spotkać można jeszcze np. w obrzędach sakramentu pokuty ("Pobłogosław mnie, ojcze”).

Udzielanie sakramentu kapłaństwa ma szczególne znaczenie dla Kościoła i powinno się odbywać z udziałem wielu wiernych. Trzy święcenia - biskupa, prezbitera i diakona - przebiegają w podobny sposób i są udzielane podczas liturgii eucharystycznej. Najważniejszym obrzędem dla wszystkich trzech stopni jest włożenie rąk przez biskupa na głowę wyświęconego, a także specjalna modlitwa konsekracyjna. Modlitwa ta jest prośbą do Boga o wylanie Ducha Świętego i udzielenie darów dostosowanych do posługi, do której kandydat jest wyświęcany.

Szafarzami sakramentu kapłaństwa, wszystkich trzech stopni, są biskupi ważnie wyświęceni, czyli włączeni w sukcesję apostolską.

Kapłaństwo ważnie może przyjąć tylko mężczyzna ochrzczony. Tak bowiem czynił Jezus, wybierając kolegium dwunastu spośród mężczyzn, oraz Apostołowie, wybierając swych współpracowników. Kościół czuje się związany tym wyborem dokonanym przez samego Jezusa i dlatego nie zezwala na święcenia kobiet.

W Kościele łacińskim do kapłaństwa, z wyjątkiem stałych diakonów, wybierani są mężczyźni, którzy chcą zachować celibat, czyli stan bezżeństwa, oddając się całkowicie Bogu i ludziom. W Kościołach wschodnich trwa od wieków już przyjęta praktyka, że biskupi są wybierani spośród celibatariuszy, a mężczyźni żonaci mogą otrzymywać święcenia diakonatu i prezbiteratu. Zarówno w praktyce Kościołów wschodnich, jak i zachodnich, nie może się żenić ten, kto już przyjął sakrament święceń. Kapłan jest tym, który oddaje swe życie do dyspozycji i poświęca pracy "dla Królestwa Bożego" (Mt 19,12).
Autor ks. Andrzej Zwoliński


***
"USTANOWIŁ BÓG APOSTOŁÓW"
-pasterze w Kościele
ks.dr ANDRZEJ SIEMIENIEWSKI
 
Ogłoszono Słowo Boże. Ludzie uwierzyli. Pan zaczyna ich gromadzić na wspólnej modlitwie. Duch Święty prowadzi ich do ewangelizacji, do kolejnych dziel rozszerzania Dobrej Nowiny. Kto ma przewodzić takiej wspólnocie? Komu ma ona być posłuszna? Jakie polecenia w tej kwestii zostawia nam Pismo św.? Czy Biblia każe, aby lud sam sobie ustanowił pasterzy i sam nadal im władzę? Czy to wspólnota wybiera sobie tych, którzy potem już tylko przed Bogiem są odpowiedzialni? Czy może ktoś sam ogłasza się pasterzem, mając przekonanie lub słysząc glos Pana?
 
a.ustanawianie pasterzy
Pierwszym, Najwyższym i - prawdę mówiąc - Jedynym Pasterzem Kościoła jest oczywiście tylko Jezus Chrystus. To On jest nazwany Wielkim Pasterzem owiec (Hbr 13,20). Pismo św. uczy jednak, że są tacy ludzie, którzy będą pełnić z polecenia Jezusa role pasterzy w Kościele. To o nich Chrystus powiedział: jak Ojciec Mnie posłał, tak i Ja was posyłam (J 20,21). Wielki Pasterz owiec, posłany przez Ojca, sam posyła pasterzy dla dobra Kościoła.
Pierwszych pasterzy ustanowił Jezus - byli to Apostołowie. Ale skąd brali się pasterze później? Biblia pokazuje nam, że w Kościele pasterze ustanawiani byli przez Apostołów. Na przykład w Dziejach Apostolskich czytamy, że Paweł i Barnaba odwiedzając wspólnoty w każdym Kościele wśród modlitw i postów ustanowili im starszych (Dz 14,23). Warto zauważyć, że starsi (prezbiterzy) nie byli wybrani przez wspólnotę, ale zostali jej dani odgórnie: ustanowili im starszych.

Jest i takie miejsce w Nowym Testamencie gdzie czytamy o wyborach związanych z ustanowieniem posługujących w Kościele. Jest to opis wyboru kandydatów na diakonów w Dziejach Apostolskich (Dz 6). Sam wybór nie sprawiał jednak, że ktoś stawał się diakonem. Na mocy woli wspólnoty stal się on tylko kandydatem na ten urząd: Wybrali Szczepana, męża pełnego wiary i Ducha Świętego, Filipa, Prochora, Nikanora, Tymona, Parmenasa i Mikołaja. Faktyczne ustanowienie nowych diakonów miało miejsce dopiero wtedy, gdy zostało im to dane przez posługę apostołów: Przedstawili ich apostołom, którzy modląc się włożyli na nich ręce (Dz 6,5-6).
 
b. Porządek autorytetu kościelnego.
Tak ustanowieni starsi podlegali kontroli i poleceniom tych, którzy ich ustanowili. Na przykład Paweł z Miletu posłał do Efezu i wezwał starszych Kościoła (Dz 20,17), po to, by ich pouczyć, dąć im polecenia i skorygować ich postawę. Po apostołach role nadzoru i kierowania prezbiterami przejęli biskupi.
Na przykład o Tymoteuszu czytamy, że w skrajnych przypadkach mógł osądzać i rozliczać prezbiterów, jeśli ci zasłużyliby na naganę: przeciwko prezbiterowi nie przyjmuj oskarżenia, chyba że na podstawie dwu albo trzech świadków; trwających w grzechu upominaj w obecności wszystkich, żeby także i pozostali przejmowali się lekiem (1 Tm 5,19-20).
Zresztą także biskupi - a nawet apostołowie! - podlegali posłuszeństwu wobec kościelnego autorytetu. Nawet sam apostoł Paweł, który przecież w danym mu widzeniu od samego Jezusa otrzymał polecenie głoszenia Ewangelii, nie opierał się na swoim doświadczeniu jako na ostatecznej podstawie. Wiedział, że on sam też powinien poddać się autorytetowi tych, których Jezus ustanowił w tym celu w Kościele. Po wielu latach ewangelizacyjnej działalności Paweł pisze: przedstawiłem Ewangelie, która głośże wśród pogan osobno tym, którzy się cieszą powaga, by stwierdzili, czy nie biegnę lub nie biegłem na próżno (Ga 2,2). Tymi, którzy na mocy autorytetu Jezusa mieli dokonać tej oceny byli Jakub, Kefas i Jan, uważani za filary (Ga 2,9). Paweł poddał się ich ocenie i był gotów przyjąć ich krytykę. To od nich chciał się dowiedzieć, czy nie biegł na próżno.
Dlaczego tak postępował Paweł, a nie uważał się za najwyższy i jedyny autorytet w sprawach wiary? Dlaczego nie mówił: mam dar rozeznania duchowego, miąłem widzenie i objawienie, wiec chyba sam sobie wystarczę jako kryterium prawdy? Paweł dobrze znal Ewangelie, a wiemy że sam Chrystus powiedział Piotrowi:
 
Ty jesteś Piotr [czyli Skala], i na tej Skale zbuduje Kościół mój, a bramy piekielne go nie przemogą. I tobie dam klucze królestwa niebieskiego; cokolwiek zwiążesz na ziemi, będzie związane w niebie, a co rozwiążesz na ziemi, będzie rozwiązane w niebie." (Mt 16,18-19) 
 
Artykuł pochodzi z książki "Miedzy sektą, herezją a odnową" ks. Andrzeja Siemieniewskiego

Wyciąg wybranych kanonów z KKK:

KKK 1590 Święty Paweł mówi do swojego ucznia Tymoteusza: "Przypominam ci, abyś rozpalił na nowo charyzmat Boży, który jest w tobie przez nałożenie moich rąk" (2 Tm 1, 6).
"Jeśli ktoś dąży do biskupstwa, pożąda dobrego zadania" (1 Tm 3, 1).
Do Tytusa powiedział: "W tym celu zostawiłem cię na Krecie, byś zaległe sprawy należycie załatwił i ustanowił w każdym mieście prezbiterów. Jak ci zarządziłem" (Tt 1, 5).

KKK 1592 Kapłaństwo urzędowe różni się istotowo od wspólnego kapłaństwa wiernych, ponieważ udziela świętej władzy w służbie wiernym. Pełniący urząd święceń wykonują swoją posługę wobec Ludu Bożego przez nauczanie, kult Boży i rządy pasterskie.

KKK 1534 Dwa inne sakramenty: święcenia (kapłaństwo) i małżeństwo są nastawione na zbawienie innych ludzi. Przez służbę innym przyczyniają się także do zbawienia osobistego. Udzielają one szczególnego posłania w Kościele i służą budowaniu Ludu Bożego.

KKK 1536 Sakrament święceń jest sakramentem, dzięki któremu posłanie, powierzone przez Chrystusa Apostołom, nadal jest spełniane w Kościele aż do końca czasów. Jest to więc sakrament posługi apostolskiej. Obejmuje on trzy stopnie: episkopat, prezbiterat i diakonat.

KKK 1547 Kapłaństwo urzędowe, czyli hierarchiczne, biskupów i prezbiterów oraz kapłaństwo wspólne wszystkich wiernych, chociaż "jedno i drugie... we właściwy sobie sposób uczestniczy w jedynym kapłaństwie Chrystusowym" różnią się jednak co do istoty, będąc sobie "wzajemnie przyporządkowane" . W jakim sensie? Podczas gdy kapłaństwo wspólne wiernych urzeczywistnia się przez rozwój łaski chrztu, przez życie wiarą, nadzieją i miłością, przez życie według Ducha, to kapłaństwo urzędowe służy kapłaństwu wspólnemu. Przyczynia się ono do rozwoju łaski chrztu wszystkich chrześcijan. Jest ono jednym ze środków, przez które Chrystus nieustannie buduje i prowadzi swój Kościół. Dlatego przekazuje się je przez osobny sakrament, a mianowicie sakrament święceń.

KKK 1548 W służbie eklezjalnej wyświęconego kapłana jest obecny w swoim Kościele sam Chrystus jako Głowa swojego Ciała, jako Pasterz swojej trzody, Arcykapłan odkupieńczej ofiary, Nauczyciel Prawdy. To właśnie wyraża Kościół, mówiąc, że kapłan na mocy sakramentu święceń działa "w osobie Chrystusa-Głowy" (in persona Christi Capitis)
Chrystus jest źródłem wszelkiego kapłaństwa: kapłan Starego Prawa był figurą Chrystusa, a kapłan Nowego Prawa działa mocą i w imieniu samego Chrystusa (Św. Tomasz z Akwinu)

KKK 1550 Obecności Chrystusa w pełniącym posługę święceń nie należy rozumieć w taki sposób, jakby był on zabezpieczony przed wszelkimi ludzkimi słabościami, takimi jak chęć panowania, błąd, a nawet grzech. Moc Ducha Świętego nie gwarantuje w taki sam sposób wszystkich czynów pełniących posługę święceń. Podczas gdy gwarancja ta jest dana w aktach sakramentalnych, tak że nawet grzeszność pełniącego posługę święceń nie może stanowić przeszkody dla owocu łaski, to jednak istnieje wiele innych czynów, na których pozostają ślady jego ludzkich cech, nie zawsze będących znakiem wierności Ewangelii, a przez to mogących szkodzić apostolskiej płodności Kościoła.

KKK 1551 Kapłaństwo ma charakter służebny. "Urząd... który Pan powierzył pasterzom ludu swego, jest prawdziwą służbą"Kapłaństwo jest całkowicie skierowane ku Chrystusowi i ludziom. Zależy całkowicie od Chrystusa i Jego jedynego kapłaństwa; zostało ustanowione dla ludzi i dla wspólnoty Kościoła. Sakrament święceń przekazuje świętą władzę, która jest jedynie władzą Chrystusa. Wykonywanie tej władzy powinno więc stosować się do wzoru Chrystusa, który z miłości uczynił się ostatnim i stał się sługą wszystkich (Por. Mk 10, 43-45; 1 P 5, 3). "Słusznie więc nazwał Pan opiekę nad owieczkami dowodem miłości względem Niego" (Św. Jan Chryzostom)

KKK 1552 Kapłaństwo urzędowe ma za zadanie nie tylko reprezentować Chrystusa – Głowę Kościoła – wobec zgromadzenia wiernych. Działa także w imieniu całego Kościoła, gdy zanosi do Boga modlitwę Kościoła. a zwłaszcza gdy składa Ofiarę eucharystyczną

KKK 1593 Od początku posługa święceń była udzielana i wykonywana według trzech stopni: jako posługa biskupów, prezbiterów i diakonów. Posługi udzielane przez święcenia są niezastąpione w organicznej strukturze Kościoła. Bez biskupów, prezbiterów i diakonów nie można mówić o Kościele.

KKK 1557 Sobór Watykański II "uczy, że przez konsekrację biskupią udziela się pełni sakramentu święceń, która zarówno w tradycji liturgicznej Kościoła, jak i w wypowiedziach świętych Ojców nazywana jest najwyższym kapłaństwem bądź pełnią świętego posługiwania”

KKK 1558 "Sakra biskupia wraz z urzędową funkcją uświęcania przynosi również funkcję nauczania i rządzenia... przez włożenie rąk i przez słowa konsekracji udzielana jest łaska Ducha Świętego i wyciskane święte znamię, tak że biskupi w sposób szczególny i dostrzegalny przejmują rolę samego Chrystusa, Mistrza, Pasterza i Kapłana, i w Jego osobie działają”
"Biskupi zatem, przez danego im Ducha Świętego, stali się prawdziwymi i autentycznymi nauczycielami wiary, kapłanami i pasterzami”

KKK 1559 "Członkiem Kolegium Biskupiego zostaje się na mocy sakramentalnej konsekracji i hierarchicznej wspólnoty z głową Kolegium oraz jego członkami" 
Charakter i kolegialna natura stanu biskupiego wyraża się między innymi w starożytnej praktyce Kościoła polegającej na tym, że w konsekracji nowego biskupa uczestniczy większa liczba biskupów
Dla prawowitych święceń biskupich wymagana jest dzisiaj specjalna decyzja Biskupa Rzymu, ponieważ stanowi on najwyższą widzialną więź komunii Kościołów partykularnych w jednym Kościele i zapewnia ich wolność.

KKK 1564 "Prezbiterzy, choć nie posiadają szczytu kapłaństwa i w wykonywaniu swojej władzy zależni są od biskupów, związani są jednak z nimi godnością kapłańską i na mocy sakramentu kapłaństwa, na podobieństwo Chrystusa, najwyższego i wiecznego Kapłana (Por. Hbr 5, 1-10; 7, 24; 9, 11-28). wyświęcani są, aby głosić Ewangelię, być pasterzami wiernych i celebrować kult Boży jako prawdziwi kapłani Nowego Testamentu”.

KKK 1565 Na mocy sakramentu święceń prezbiterzy uczestniczą w powszechnym posłaniu powierzonym Apostołom przez Chrystusa. Duchowy dar, jaki otrzymali przez święcenia, przygotowuje ich nie do jakiegoś ograniczonego i zacieśnionego posłania, ale "do najszerszej i powszechnej misji zbawienia «aż po krańce ziemi» "z sercem gotowym do głoszenia wszędzie Ewangelii”

KKK 1600 Udzielanie sakramentu święceń wszystkich trzech stopni należy do biskupów.

KKK 1598 Kościół udziela sakramentu święceń tylko mężczyznom (viris) ochrzczonym, których zdolności do wykonywania posługi kapłańskiej zostały starannie rozeznane. Odpowiedzialność i prawo dopuszczenia kogoś do przyjęcia sakramentu święceń przysługuje władzy kościelnej.

Niezatarty charakter święceń
KKK 1581 Sakrament święceń przyjmującego go upodabnia do Chrystusa dzięki specjalnej łasce Ducha Świętego, czyniąc go narzędziem Chrystusa dla Jego Kościoła. Święcenia uzdalniają go, by mógł działać jako przedstawiciel Chrystusa, Głowy Kościoła, w Jego potrójnej funkcji kapłana, proroka i króla.

KKK 1582 Jak w przypadku chrztu i bierzmowania, to uczestnictwo w funkcji Chrystusa jest udzielane raz na zawsze. Sakrament święceń wyciska również niezatarty charakter duchowy i nie może być powtarzany ani udzielany tylko na pewien czas

KKK 1583 Kto został wyświęcony w sposób ważny, może oczywiście z ważnych powodów zostać zwolniony z obowiązków i funkcji związanych ze święceniami lub otrzymać zakaz ich wykonywania nie może jednak stać się człowiekiem świeckim w ścisłym sensie . ponieważ charakter wyciśnięty przez święcenia jest nieusuwalny. Powołanie i posłanie otrzymane w dniu święceń naznaczyły go na zawsze.

KKK 1584 Ponieważ przez pełniącego posługę święceń działa i zbawia sam Chrystus, niegodność kapłana nie jest przeszkodą dla działania Chrystusa

KKK 1585 Przez łaskę Ducha Świętego, która jest właściwa dla sakramentu święceń, wyświęcony zostaje upodobniony do Chrystusa Kapłana, Nauczyciela i Pasterza, którego jest sługą.

KKK 1586 Dla biskupa jest to przede wszystkim łaska mocy ("Duch, który czyni zwierzchników": Modlitwa przy konsekracji biskupa w obrządku łacińskim): łaska prowadzenia i bronienia z mocą i roztropnością Kościoła, jak ojciec i pasterz, z miłością bezinteresowną do wszystkich, ale szczególnie do ubogich, chorych i potrzebujących . Łaska ta pobudza biskupa do głoszenia wszystkim Ewangelii, do tego, by był wzorem dla swojej trzody, by wyprzedzał ją na drodze uświęcenia, utożsamiając się w Eucharystii z Chrystusem, Kapłanem i Ofiarą, nie bojąc się oddać swego życia za owce:
Ojcze, który znasz serca, udziel tej łaski Twemu słudze, którego wybrałeś do biskupstwa by pasł Twoją świętą trzodę i wykonywał nienagannie wobec Ciebie najwyższe kapłaństwo, służąc Tobie dniem i nocą; niech wyprasza nieustannie Twą łaskawość i ofiaruje dary Twojego świętego Kościoła; niech posiada na mocy najwyższego kapłaństwa władzę odpuszczania grzechów zgodnie z Twoim poleceniem, niech rozdziela posługi według Twego rozkazu i rozwiązuje z wszelkich więzów na mocy władzy, jaką dałeś Apostołom, niech podoba się Tobie przez łagodność i czystość serca, składając Ci miłą woń, przez Twego Syna Jezusa Chrystusa..

Zablokowany