Zielone akcenty świętowania

[AdamS.]

Interesują mnie zwyczaje dotyczące świętowania w zakresie botaniczno-etnograficznym. Czy w Waszych regionach zatykane są nadal gałązki na Zesłanie Ducha Świętego? Jakie gatunki drzew zwykle są tego dnia w użyciu? (u mnie, na Podkarpaciu, głównie brzoza i lipa, których gałązki zatykane są przy drzwiach - również w miastach, nawet na blokowych osiedlach). A może stosowane są inne rośliny jako sakralne symbole zamieszczane w przestrzeni publicznej? (chodzi mi również o pozostałe święta).

[Albertus]

Interesują mnie zwyczaje dotyczące świętowania w zakresie etnobotaniki. Czy w Waszych regionach zatykane są nadal gałązki na Zesłanie Ducha Świętego? Jakie gatunki drzew zwykle są tego dnia w użyciu? (u mnie głównie brzoza i lipa). Czy stosowane są inne rośliny do oprawy świąt? (chodzi mi również o inne święta).

Jestem z Lubelszczyzny i u mnie tradycyjnie brzoza a kiedyś w domach również tatarak. Lipy raczej nie spotkałem

[Dezerter]

A na Kujawach zaniknęło kompletnie i już nikt nie mówi zielone świątki

[marcin]

A na Kujawach zaniknęło kompletnie i już nikt nie mówi zielone świątki

Pewie by nie kojazono ich z zielonoswiatkowcami.
Albo nie narazic sie zielonym.

A tak ogolnie to gatunek roslin, czy drzew zalezy od rejonu, ale wszedzie brzoza jest zwykle tym pierwszym drzewem ktore na wiosne ma pelne ulistnienie.

[AdamS.]

Jestem z Lubelszczyzny i u mnie tradycyjnie brzoza a kiedyś w domach również tatarak. Lipy raczej nie spotkałem

O! Tatarak to dość archaiczna forma oprawy tych świąt. Dzięki! Na Podkarpaciu wykładano nim podłogi w chałupie. Jego zapach miał bezpośrednio odniesienie do Ducha Świętego. Co ciekawe, roślinę tę sprowadzili do Europy, jak nazwa wskazuje, Tatarzy w XIII wieku - jej kłącza umieszczali w bukłakach celem odświeżenia wody i jej dezynfekcji (choć nie znano wtedy tego słowa). To również może wskazywać na uzdrawiającą moc Ducha.

Dodano po 4 minutach 10 sekundach:

gatunek roslin, czy drzew zalezy od rejonu, ale wszedzie brzoza jest zwykle tym pierwszym drzewem ktore na wiosne ma pelne ulistnienie.

Tak, brzoza jest dość uniwersalna. Odnosi się do dawnego wierzenia dot. oczyszczenia i roli ochronnej - często miotłę brzozową trzymano przeciwko złym mocom. Gałązkami brzozowymi smagano też obłąkanych i opętanych, aby złe demony z nich wygonić. Tak, wiem, że to myślenie magiczne - ale to właśnie z niego ewoluowała późniejsza symbolika sakralna. W staropolskiej poezji brzoza pojawia się jako symbol niewinności.

[marcin]

Tatarak, jak i wiele innych roslin, np. lemon grass to rosliny zawierajace olejki eteryczne nie tylko dezynfekujace, ale takze odstraszajace szkodniki, np. termity.
Mirra dziala podobnie, a w dawnych czasach byla uzywana jako dodatek do farb przez artystow i dzieki temu wiele ze starych obrazow zachowalo sie niezniszczone przez szkodniki, mimo przechowywania w roznych niekozystnych warunkach, jak np. wilgoc, ktora sprzyja rozwojowi plesni i roznych szkodnikow drewna i plotna.
Cynamon ma podobne dzialania.
A zielona bazylia, postawiona z donniczka na oknie w kuchni, odstrasza muchy i rzadko sie wtedy zdarza ze jakas mucha wleci do kuchni przez okno.

[AdamS.]

(...) A zielona bazylia, postawiona z donniczka na oknie w kuchni, odstrasza muchy i rzadko sie wtedy zdarza ze jakas mucha wleci do kuchni przez okno.

Dzięki, Marcinie, za te wszystkie ciekawostki. Chodziło mi jednak o ludowe wykorzystywanie roślin do celów obrzędowych towarzyszących różnym świętom liturgicznym.

[Petro]

W moich stronach na Zesłanie Ducha Świętego przystraja się bramy najczęściej rozmaitym sitowiem, trochę rzadziej gałązkami brzozy i leszczyny. Oprócz tego praktykuje się jeszcze sporadycznie zwyczaj przyozdabiania narożników domów gałązkami z brzóz stojących przy ołatarzach na Boże CIało (po jednej spod każdego ołtarza).

[AdamS.]

W moich stronach na Zesłanie Ducha Świętego przystraja się bramy najczęściej rozmaitym sitowiem, trochę rzadziej gałązkami brzozy i leszczyny. Oprócz tego praktykuje się jeszcze sporadycznie zwyczaj przyozdabiania narożników domów gałązkami z brzóz stojących przy ołatarzach na Boże CIało (po jednej spod każdego ołtarza).

O, dziękuję za tę informację, bo tego jeszcze nie odnotowałem. Pytanie czy jest to autentyczne SITOWIE (leśne lub jeziorne) - czy też może SIT ROZPIERZCHŁY? (czasem zwany sitowiem). Można wiedzieć, jaki to region?

[Petro]

W moich stronach na Zesłanie Ducha Świętego przystraja się bramy najczęściej rozmaitym sitowiem, trochę rzadziej gałązkami brzozy i leszczyny. Oprócz tego praktykuje się jeszcze sporadycznie zwyczaj przyozdabiania narożników domów gałązkami z brzóz stojących przy ołatarzach na Boże CIało (po jednej spod każdego ołtarza).

O, dziękuję za tę informację, bo tego jeszcze nie odnotowałem. Pytanie czy jest to autentyczne SITOWIE (leśne lub jeziorne) - czy też może SIT ROZPIERZCHŁY? (czasem zwany sitowiem). Można wiedzieć, jaki to region?

Nie wiem za bardzo, nie znam się szczegółowo na botanice. Napisałem naprędce "sitowie", ale po dłuższym namyśle wydaje mi się, że jeśli chodzi o ścisłą klasyfikację, to chyba najprędzej będzie to tatarak. A jeśli chodzi o region, to północno-zachodnia część województwa podkarpackiego.

[AdamS.]

Napisałem naprędce "sitowie", ale po dłuższym namyśle wydaje mi się, że jeśli chodzi o ścisłą klasyfikację, to chyba najprędzej będzie to tatarak. A jeśli chodzi o region, to północno-zachodnia część województwa podkarpackiego.

A tak, to wszystko się zgadza - na Podkarpaciu był głównie tatarak. Dziękuję

[abi]

tatarak to babcia na podłogę kładła, ale to już ćwierć wieku temu co najmniej
zresztą nie do końca jestem pewna tożsamości tej rośliny ...określała ją ogólnym mianem "szuwár"