Tora/Biblia - słowo Boże?

[Michał91]

Czy według was należy stosować tego typu zamienniki jako równoznacznik? Moim zdaniem nie należy i jest to pewnego rodzaju "zaklęcie" kiedy ludzie przypisują sobie prelogatywę wypowiadania się w imieniu Boga. Słowo człowieka staje się słowem Boga tak iż ludzie przestają odróżniać co pochodzi bezposrednio od Boga, co jest interpretacją/wykładnią przywódców/kapłanów, a co tradycją, jednych nauk mnożą inne wymazują a potem błędnie nauczają.

[AdamS.]

Słowo człowieka staje się słowem Boga tak iż ludzie przestają odróżniać co pochodzi bezposrednio od Boga, co jest interpretacją/wykładnią przywódców/kapłanów, a co tradycją, jednych nauk mnożą inne wymazują a potem błędnie nauczają.

Myślę, że problemem jest nie tyle określenie Biblii mianem Słowa Bożego, co pominięcie w tym roli człowieka. Jeśli zapominamy, że Bóg przemawia przez naszą niedoskonałość, a także przez aktualną mentalność kulturową, zaczynamy absolutyzować literę prawa. Tak czynią zwolennicy literalnego odczytywania tekstów biblijnych.

Dosłowne traktowanie Pisma zmusza człowieka do usunięcia lub dokładnego wypełnienia takich oto wersetów: "Nie pozwolisz żyć czarownicy. Ktokolwiek by obcował ze zwierzęciem, winien być ukarany śmiercią." (Wj 22,17-18) Jeśli natomiast przyjmiemy, że Bóg mówił do człowieka przez jego ówczesną mentalność (gdy zabicie za przekroczenie prawa nie było niczym dziwnym), poddamy takie fragmenty reinterpretacji w duchu współczesnej wrażliwości.

Dlatego w dzisiejszym odczytaniu tych słów będziemy je rozumieli: "nie pozwolisz żyć [W SOBIE] czarownicy - czyli Ty sam nie będziesz się zwracał ku czarom, ku myśleniu magicznemu itd. Jeśli ktoś świadomie wybiera grzech sodomski, sam karze się śmiercią DUCHOWĄ (bo przecież nikt o zdrowych zmysłach nie będzie dziś nawoływał do pozbawienia zoofilów życia).

Dlaczego podałem powyższe przykłady? Bo wyraźnie one wskazują na ludzki i Boży wymiar Pisma Świętego. Z jednej strony mamy jednoznaczną wykładnię, co jest złe (prawo Boże) - z drugiej strony zderzamy się z ludzkim ustanawianiem praw, aby wypełnić Boże zalecenia. Można to zestawić z duchem prawa i literą prawa. Duch płynie z transcendentnej percepcji dobra, prawdy, sprawiedliwości - litera jest próbą uchwycenia go w kontekście danego czasu i kultury.

Dlatego Pismo Święte jest jednocześnie tekstem ludzkim i Bożym. Jednak to "współautorstwo" w niczym nie obniża jego rangi - przeciwnie, daje właśnie podstawy, by używać terminu Słowo Boże, choć powinniśmy zawsze pamiętać, że jest ono wyrażone językiem ludzkim i przechodzi przez sito mentalności danego czasu.

[Albertus]

Czy według was należy stosować tego typu zamienniki jako równoznacznik? Moim zdaniem nie należy i jest to pewnego rodzaju "zaklęcie" kiedy ludzie przypisują sobie prelogatywę wypowiadania się w imieniu Boga. Słowo człowieka staje się słowem Boga tak iż ludzie przestają odróżniać co pochodzi bezposrednio od Boga, co jest interpretacją/wykładnią przywódców/kapłanów, a co tradycją, jednych nauk mnożą inne wymazują a potem błędnie nauczają.

A w ogóle Bóg coś powiedział do ludzi?

Dał jakieś swoje Objawienie dla ludzi?

[Woźnica]

Dosłowne traktowanie Pisma zmusza człowieka do usunięcia lub dokładnego wypełnienia takich oto wersetów: "Nie pozwolisz żyć czarownicy. Ktokolwiek by obcował ze zwierzęciem, winien być ukarany śmiercią." (Wj 22,17-18) Jeśli natomiast przyjmiemy, że Bóg mówił do człowieka przez jego ówczesną mentalność (gdy zabicie za przekroczenie prawa nie było niczym dziwnym), poddamy takie fragmenty reinterpretacji w duchu współczesnej wrażliwości.

Dlatego w dzisiejszym odczytaniu tych słów będziemy je rozumieli: "nie pozwolisz żyć [W SOBIE] czarownicy - czyli Ty sam nie będziesz się zwracał ku czarom, ku myśleniu magicznemu itd. Jeśli ktoś świadomie wybiera grzech sodomski, sam karze się śmiercią DUCHOWĄ (bo przecież nikt o zdrowych zmysłach nie będzie dziś nawoływał do pozbawienia zoofilów życia).

Dlaczego podałem powyższe przykłady? Bo wyraźnie one wskazują na ludzki i Boży wymiar Pisma Świętego. Z jednej strony mamy jednoznaczną wykładnię, co jest złe (prawo Boże) - z drugiej strony zderzamy się z ludzkim ustanawianiem praw, aby wypełnić Boże zalecenia. Można to zestawić z duchem prawa i literą prawa. Duch płynie z transcendentnej percepcji dobra, prawdy, sprawiedliwości - litera jest próbą uchwycenia go w kontekście danego czasu i kultury.

Dlatego Pismo Święte jest jednocześnie tekstem ludzkim i Bożym. Jednak to "współautorstwo" w niczym nie obniża jego rangi - przeciwnie, daje właśnie podstawy, by używać terminu Słowo Boże, choć powinniśmy zawsze pamiętać, że jest ono wyrażone językiem ludzkim i przechodzi przez sito mentalności danego czasu.

A co jeśli bardzo się mylisz? Dawniej Bóg kształtował ludzi i jego kapłan dowolnie rozporządzał życiem innych.
Jedna czarownica? Lewici na jedno skinienie Mojżesza ścieli 3000 mężczyzn. Ile kobiet i dzieci to nie wiadomo.
Ktoś powie, że czarownic przecież nie ma - to bajka. Czyżby?
Każdy chyba wie, że wywoływanie duchów jest proste i skuteczne, dlatego zakazane.
Każdy podejrzewa, że skuteczne złamanie zakazu może przynieść pewne umiejętności i-lub pewną cenę do zapłaty.
Ludzie są zdeterminowani o czym dobitnie mówi Pismo zakazując prekognicji czy wróżbiarstwa.
Taka nadmiernie humanitarna interpretacja Pisma wynika prawdopodobnie z założenia,
że żyjemy sobie długo i spokojnie, a jak pochodzimy do kościoła i pomodlimy się dużo to doczekamy życia wiecznego.
Obawiam się, że nic bardziej mylnego.
Grzechem nie można się zarazić ale jeden grzesznik może skazić wielu ludzi.
Sam Chrystus wiele razy mówił, jak niewiele znaczy życie i jego dobra w stosunku do tego, co czeka po nim.
Dlatego poświecenie jednej czarownicy czy innego grzesznika przy właściwych założeniach było w Piśmie słuszne i konieczne.

[Dezerter]

Czy według was należy stosować tego typu zamienniki jako równoznacznik? Moim zdaniem nie należy i jest to pewnego rodzaju "zaklęcie" kiedy ludzie przypisują sobie prelogatywę wypowiadania się w imieniu Boga. Słowo człowieka staje się słowem Boga tak iż ludzie przestają odróżniać co pochodzi bezposrednio od Boga, co jest interpretacją/wykładnią przywódców/kapłanów, a co tradycją, jednych nauk mnożą inne wymazują a potem błędnie nauczają.

Po pierwsze Tora to pięcioksiąg a nie Biblia, więc nie można stosować takich zamienników jako równoznacznik, bo to oczywisty i gruby błąd i dowód braku podstawowej wiedzy biblijnej.
Słowo Boże może mieć co najmniej trzy znaczenia:
Słowo Boże - Syn druga Osoba Boża, Słowo, które stało się ciałem
Słowo Boże - jako Objawienie szerzej rozumiane niż tylko Biblia, bo również tradycja Apostolska zachowana w Kościele
Słowo Boże - jako Biblia, która ma autorstwo zarówno ludzkie jak i Boga pod natchnieniem, którego pisali jak umieli, przy całej swojej ludzkiej ograniczoności.

[Pompieri]

Slowo Boze to nie Biblia. Biblia zawiera Slowo Boze, zas sama Biblia to Ksiega spisana na podstawie proroctw i Objawienia. Tak wiec Biblia to zapis formalny Objawienia, a Slowo Boze jest Duchem przekazujacym Prawde Objawienia Bozego.

Ps: oczywiscie uzywa sie tych mian dla obu: tak wiec Biblie utozsamia sie ze Slowem Bozym ... chociaz sama Biblia pomimo bledow kopistow, bledow formalnych interpretacji biezacej zawiera w sobie Nieomylne Slowo Boze, spisane i gloszone jako Biblia przez omylnych prorokow czy apostolow i ewangelistow.

[Michał91]

humanitarna interpretacja Pisma

Ja nie mam rozterek natury humanitarnej, uważam że grzech jednego czlowieka może pociągnąć tego człowieka i wielu do śmierci wiecznej lub ziemskiej w krótszej lub dłuższej perspektywie tak więc mi o o takie kwestie nie chodziło, w drugą stronę wiele rzeczy zniekształcone przez człowieka jako pochodzenia boskiego może iść w stronę lekceważenia spraw ale też nadmiernej przesady.

Slowo Boze to nie Biblia. Biblia zawiera Slowo Boze, zas sama Biblia to Ksiega spisana na podstawie proroctw i Objawienia. Tak wiec Biblia to zapis formalny Objawienia, a Slowo Boze jest Duchem przekazujacym Prawde Objawienia Bozego.

Ps: oczywiscie uzywa sie tych mian dla obu: tak wiec Biblie utozsamia sie ze Slowem Bozym ... chociaz sama Biblia pomimo bledow kopistow, bledow formalnych interpretacji biezacej zawiera w sobie Nieomylne Slowo Boze, spisane i gloszone jako Biblia przez omylnych prorokow czy apostolow i ewangelistow.

Mi chodzi o to właśnie, jest słowo Boże jako coś bezpośredniego i od Boga, jest też ktoś kto w imieniu Boga mówi, reprezentuje jego wolę, zamysł, głosi słowo boże. Jest coś takiego jak natchnienie duchem, prowadzenie gdzie osoba jest w pewnej relacji z Bogiem ale nie otrzymuje bezpośrednich prostych odpowiedzi, rozwiązań i poniekąd metodą prób i błędów rozpoznaje "wolę bożą"

Chodzi mi o nadużywanie pojęcia takiego jak głos Boga, słowo Boże.

Tak z ciekawości czy można uznać że Jezus Chrystus jest Słowem Bożym lub Głosem Boga? Chociaż dla kogoś list, księga, pismo, zwój będzie wystarczającą lub bardzo ważną rzeczą, głównym oparciem wiedzy, wiary, dla mnie pismo jest pewnego rodzaju narzędziem nośnikiem przez który tylko pewna część tego "głosu bożego" docierała i dociera, do niektórych tylko i wyłącznie przez pismo oraz relacje innych, często metodą domina, a to nie jest jedyne ani najważniejsze objawienie Boga w świecie i w człowieku.

Część tego objawienia pochodzi choćby z samego przyrodzenia i z natury choć wielu ludzi zbłądziła w różne wypaczone systemy polityczne, społeczne, ekonomiczne, finansowe, religijne znajdując się pod wpływem i kontrolą ducha swiatowego oderwali się od przyrodzonego poznania Boga. Pisma, to jest tylko jeden z wielu elementów pośrednich między Bogiem a ludźmi.

[sądzony]

Tak z ciekawości czy można uznać że Jezus Chrystus jest Słowem Bożym lub Głosem Boga? Chociaż dla kogoś list, księga, pismo, zwój będzie wystarczającą lub bardzo ważną rzeczą, głównym oparciem wiedzy, wiary, dla mnie pismo jest pewnego rodzaju narzędziem nośnikiem przez który tylko pewna część tego "głosu bożego" docierała i dociera, do niektórych tylko i wyłącznie przez pismo oraz relacje innych, często metodą domina, a to nie jest jedyne ani najważniejsze objawienie Boga w świecie i w człowieku.

"Na początku było Słowo1,
a Słowo było u Boga,
i Bogiem było Słowo.
Ono było na początku u Boga.
Wszystko przez Nie się stało,
a bez Niego nic się nie stało,
co się stało." J 1, 1-3

"On jest obrazem Boga niewidzialnego -
Pierworodnym wobec każdego stworzenia,
bo w Nim zostało wszystko stworzone:
i to, co w niebiosach, i to, co na ziemi,
byty widzialne i niewidzialne,
czy Trony, czy Panowania, czy Zwierzchności, czy Władze5.
Wszystko przez Niego i dla Niego zostało stworzone.
On jest przed wszystkim i wszystko w Nim ma istnienie.
I On jest Głową Ciała - Kościoła." Kol 1, 15-18

„Jedno Słowo wypowiedział Ojciec, którym jest Jego Syn, i to Słowo wypowiada nieustannie w wieczystym milczeniu. W milczeniu też powinna słuchać Go dusza.” św. Jan od Krzyża "Słowa światła i miłości"

„Główną przyczyną, dla której w Starym Testamencie pozwalano prorokom pytać Boga i żądać znaków, była nieugruntowana jeszcze wiara. Nie było Ewangelii, dlatego ludzie musieli pytać Boga, a On im odpowiadał przez słowa, widzenia, obrazy, znaki. (…) Dzisiaj, gdy wiara jest już utwierdzona w Jezusie Chrystusie i ogłoszone zostało prawo Ewangelii, nie ma potrzeby pytać Boga dawnym sposobem i nie ma potrzeby, by przemawiał jak kiedyś. Dał nam bowiem swego Syna, który jest jedynym Jego Słowem i przez to jedno Słowo Bóg powiedział wszystko naraz: nic więcej nie ma nam już do powiedzenia. (…) Gdyby więc dzisiaj ktoś pragnął jeszcze od Boga jakichś widzeń czy objawień, nie tylko postąpiłby nieroztropnie, ale obraziłby Boga… Bóg mógłby bowiem powiedzieć: «To jest Syn mój umiłowany, Jego słuchajcie». Wszystko wam powiedziałem przez moje Słowo: odnajdziecie w Nim o wiele więcej niż to, czego pragniecie i o co prosicie.” św. Jan od Krzyża DNGK II, 22, 3-5.

Chrystus jest Słowem Syn wypowiadanym przez Ojca w Miłości Ducha Świętego. Słowo Boże jest Synem, Miłosną Wypowiedzią Ojca w Duchu ucieleśnioną w Słowie Syn Chrystusie. Podział, który czynisz ma rację bytu w kontekście dywagacji rozumowych (wiedzy) jednakże ważny jest fakt, by dzieląc człowieka na ciało, duszę i ducha nie "zdezintegrować" głębi jego jedności, która stanowi o tym, iż jest osobą.

Jeżeli traktujesz zapisane w Piśmie Świętym słowa jedynie jako literę w oderwaniu od Ducha, a nawet Trynitarności Słowo Boże może stać się dla nas jedynie książką, Objawienie jedynie mitem, a Bóg jedynie sędzią.

[Pompieri]

Dobrze napisal sadzony.
Ja dodam tyle, ze bez teologii ( czyli nauki o Bogu i Jego Objawienii ) nie poznalibysmy nauk o wierze, o moralnosci, ... i nawet o Bogu ... kto i w jaki sposob moglby nam cokolwiek przekazac o tym, co Jezus zdzialal dla naszego zbawienia.
Ktos tysiace lat przed nami to spisal, przellouzyl na jezyki narodow, ujal w jakies ramy przekazu ...
Kto z nas obecnie sam od siebie wiedzialby o tym, co zostalo spisane, gdyby to nie zostalo spisane?

[Przeemek]

Czy według was należy stosować tego typu zamienniki jako równoznacznik? Moim zdaniem nie należy i jest to pewnego rodzaju "zaklęcie" kiedy ludzie przypisują sobie prelogatywę wypowiadania się w imieniu Boga. Słowo człowieka staje się słowem Boga tak iż ludzie przestają odróżniać co pochodzi bezposrednio od Boga, co jest interpretacją/wykładnią przywódców/kapłanów, a co tradycją, jednych nauk mnożą inne wymazują a potem błędnie nauczają.

Po pierwsze Tora to pięcioksiąg a nie Biblia, więc nie można stosować takich zamienników jako równoznacznik, bo to oczywisty i gruby błąd i dowód braku podstawowej wiedzy biblijnej.
Słowo Boże może mieć co najmniej trzy znaczenia:
Słowo Boże - Syn druga Osoba Boża, Słowo, które stało się ciałem
Słowo Boże - jako Objawienie szerzej rozumiane niż tylko Biblia, bo również tradycja Apostolska zachowana w Kościele
Słowo Boże - jako Biblia, która ma autorstwo zarówno ludzkie jak i Boga pod natchnieniem, którego pisali jak umieli, przy całej swojej ludzkiej ograniczoności.

Tora to nie Biblia?....... nie spodziewałem się takiej pomyłki drogi Dezerterze.....

Katechizm:
"KKK 120 Tradycja apostolska pozwoliła Kościołowi rozpoznać, jakie pisma powinny być zaliczone do ksiąg świętych 94. Pełna ich lista została nazwana "kanonem" Pisma świętego. Składa się on z 46 ksiąg Starego Testamentu (45, jeśli Księgę Jeremiasza i Lamentacje liczy się razem) i 27 ksiąg Nowego Testamentu 95:

Stary Testament: Księga Rodzaju, Wyjścia, Kapłańska, Liczb, Powtórzonego Prawa - [TORA], Jozuego, Sędziów, Rut, dwie Księgi Samuela, dwie Księgi Królewskie, dwie Księgi Kronik, Księga Ezdrasza, Nehemiasza, Tobiasza, Judyty, Estery, dwie Księgi Machabejskie, Księga Hioba, Psalmów, Przysłów, Koheleta (Eklezjastesa), Pieśń nad pieśniami, Księga Mądrości, Mądrość Syracha (Eklezjastyk), Księga Izajasza, Jeremiasza, Lamentacje, Księga Barucha, Ezechiela, Daniela, Ozeasza, Joela, Amosa, Abdiasza, Jonasza, Micheasza, Nahuma, Habakuka, Sofoniasza, Aggeusza, Zachariasza, Malachiasza;

Nowy Testament: Ewangelie według: św. Mateusza, św. Marka, św. Łukasza, św. Jana, Dzieje Apostolskie, Listy św. Pawła: do Rzymian, dwa Listy do Koryntian, do Galatów, Efezjan, Filipian, Kolosan, dwa Listy do Tesaloniczan, dwa Listy do Tymoteusza, Tytusa, Filemona, List do Hebrajczyków, List św. Jakuba, dwa Listy św. Piotra, trzy Listy św. Jana, List św. Judy, Apokalipsa.

Stary Testament

KKK121 Stary Testament jest nieodłączną częścią Pisma świętego. Jego księgi są natchnione przez Boga i zachowują trwałą wartość 96, ponieważ Stare Przymierze nigdy nie zostało odwołane.
(...)
KKK123 Chrześcijanie czczą Stary Testament jako prawdziwe słowo Boże. Kościół zawsze z mocą przeciwstawiał się idei odrzucenia Starego Testamentu pod pretekstem, że Nowy Testament doprowadził do jego przedawnienia (marcjonizm)." http://www.katechizm.opoka.org.pl/kkkI-1-2.htm

Dorzucić jeszcze potwierdzenie z tradycji apostolskiej?

[sądzony]

Tora to nie Biblia?....... nie spodziewałem się takiej pomyłki drogi Dezerterze.....

W sensie fundament to nie dom. Ja tak to rozumiem.

[Dezerter]

Tora to nie Biblia?....... nie spodziewałem się takiej pomyłki drogi Dezerterze.....

W sensie fundament to nie dom. Ja tak to rozumiem.

Dokładnie, przecież napisałem wyraźnie czym jest Tora
I nie napisałem, że "Tora to nie Biblia" - to ty napisałeś
- Przemku ?! problemy z czytaniem ze zrozumieniem, czy czepialstwo bez sensu
Ja napisałem i podtrzymuję

Po pierwsze Tora to pięcioksiąg a nie Biblia, więc nie można stosować takich zamienników jako równoznacznik, bo to oczywisty i gruby błąd i dowód braku podstawowej wiedzy biblijnej

Dowód:
Tora zawiera 5 ksiąg
Biblia zawiera 46 + 27 = 73 księgi

[Woźnica]

To Ewangelia to nie Biblia, a kto tu tak twierdzi to robi gruby błąd?
Mz Przemek dobrze zareagował, jeśli jeszcze się komuś w ogóle tu chciało.

[Marek_Piotrowski]

To Ewangelia to nie Biblia, a kto tu tak twierdzi to robi gruby błąd?

Ewangelia to nie Biblia, tak jak wagon to nie pociąg, a województwo pomorskie to nie Polska.
Natomiast Ewangelia należy do Biblii, wagon jest częścią pociągu, w Pomorze to województwo polskie.

Nieporozumienie wynika z dwuznaczności sformułowań: jeśli słyszę "Pomorze to Polska" to poprawnie rozumiem, jeśli odczytuję to twierdzenie właśnie jako tezę, że Pomorze jest częścią Polski: błądziłbym natomiast, gdybym uznał, że mówiący twierdzi, iż pojęcie "Pomorze" oznacza Polskę.

Analogicznie: słysząc "Ewangelia to Biblia" (choć chyba rzadko się słyszy explicite podobne stwierdzenie) poprawnie je zrozumiemy, gdy uznamy, że mówiący uważa, że Ewangelia jest częścią Biblii: gdybyśmy natomiast chcieli rozumieć to stwierdzenie dosłownie, to oczywiście byłoby to fałszywe - bowiem Ewangelia to nie Biblia, tylko jej część.

Wydaje się, że nie ma o co kruszyć kopii, bo chyba mało kto to źle rozumie.

[Przeemek]

Dokładnie, przecież napisałem wyraźnie czym jest Tora
I nie napisałem, że "Tora to nie Biblia" - to ty napisałeś
- Przemku ?! problemy z czytaniem ze zrozumieniem, czy czepialstwo bez sensu
Ja napisałem i podtrzymuję

Po pierwsze Tora to pięcioksiąg a nie Biblia, więc nie można stosować takich zamienników jako równoznacznik, bo to oczywisty i gruby błąd i dowód braku podstawowej wiedzy biblijnej

Dowód:
Tora zawiera 5 ksiąg
Biblia zawiera 46 + 27 = 73 księgi

Zwróciłem na to uwagę, ponieważ owszem "technicznie" masz rację, ale mylnie odpowiadasz na zadane pytanie/kontekst @Michał91 i wprowadzasz go w błąd swoją odpowiedzią.

Gdy w dyskusji o wierze i naukach religijnych ludzie używają sformułowania 'Biblia mówi...' - a robi się to cały czas - i następnie cytują fragment (który może pochodzić z Tory), to technicznie nie popełniają błędu. Tora jako część Biblii jest Biblią - każdy fragment Tory jest fragmentem Biblii, więc poprawne jest odnoszenie się do fragmentów Tory jako do fragmentów Biblii.

Bo kontekst dyskusji jest tu istotą nieporozumienia. Sam tytuł tematu "Tora/Biblia - słowo Boże?" sugeruje, że dyskusja dotyczy tego, czy te teksty można uznać za słowo Boże, a nie precyzyjnej terminologii dotyczącej zależności pomiędzy nimi. Ponieważ zarówno Tora, jak i cała Biblia są uważane za słowo Boże w tradycji chrześcijańskiej, rozróżnienie to nie zmienia istoty odpowiedzi na pytanie postawione w tytule.

@Michał91 pytał o to, czy można stosować zamienniki 'Tora/Biblia - słowo Boże' jako równoznaczne określenia, a Ty skierowałeś dyskusję na techniczne rozróżnienia niemające związku z istotą pytania. W kontekście pytania o 'słowo Boże', zarówno Tora jak i cała Biblia są uznawane za słowo Boże, więc w tym sensie są równoznaczne - i to właśnie o to chodziło w pytaniu.


Oczywiście kolejna odpowiedź @Marek_Piotrowski to brnięcie w ten sam "kozi róg" technikaliów, też nie widzi sedna sprawy. Pytanie było o to, czy Tora/Biblia to słowo Boże i czy można używać tych określeń zamiennie w tym kontekście, a nie o formalne rozróżnienia czy relacje logiczne. W praktyce, gdy ktoś cytuje Torę i mówi 'Biblia mówi...', wszyscy rozumieją o co chodzi i nikt nie popełnia błędu teologicznego. Te analogie z Pomorzem czy wagonami tylko odciągają dyskusję od faktycznego tematu.