Autorytety i posłuszeństwo

[krz30]

Uczestniczyłem dziś w dyskusji na Facebooku odnośnie autorytetów i posłuszeństwa. Padła teza, że model posłuszeństwa obecny w Kościele Katolickim u duchowieństwa i zakonnych upada. Co więcej, może być przyczyną zmniejszenia liczby powołań.

Jakie jest Wasze zdanie na temat autorytetów w Kościele oraz kwestii posłuszeństwa? Zarówno wśród wiernych świeckich, jak i wszystkich pozostałych.

[Marek_Piotrowski]

A jaki to jest model?

[krz30]

Taki, w którym biskup bądź przełożony podejmuje decyzje autorytarnie, nie biorąc często w ogóle pod uwagę zdania podwładnego. Model, w którym posłuszeństwo biskupowi interpretowane jest jak posłuszeństwo samemu Bogu. Model, w którym rola osobistego rozeznawania schodzi na drugi plan.

Przyczynkiem był cytat z książki "Modlitwa głębi" T. Keatinga:

Zachodni model duchowości zrodził karykaturalne obrazy Boga. W dzieciństwie mogliśmy przejąć takie obrazy od rodziców lub nauczycieli. Wychowanie religijne pełne dobrych intencji, ale źle pojęte, może sprawić, że Bóg zacznie przypominać tyrana, który wymaga natychmiastowego posłuszeństwa wobec swojej woli bez jakiegokolwiek uzasadnienia.

Wydaje mi się, że tak może gdzieniegdzie być w Kościele hierarchicznym.

[Andej]

Często obserwuję, że w Kościele, jest jak w wojsku. Z tym, że nieco inny mechanizm. Ale rzeczywiście, cały przekaz płynie z góry, do dołu. Dopiero obecne synadolnosciowanie jest (właściwie było) pewną jaskółką. Kościół w Polsce jest w dalszym ciągu oblężona twierdzą. Konieczna jest jednomyślność i prezentowanie tych samych postaw. Ewangelista Marek w 3.2e przytoczył słowa Jezusa: Jeśli jakieś królestwo wewnętrznie jest skłócone, takie królestwo nie może się ostać. Jeśli mamy być jedna owczarnią, musimy postępować wg jednakowych reguł. A posłuszeństwo jest przeciwieństwem indywidualizmu sprzecznego z linią postępowania.
Tak jak wszędzie, pojawiają się nadużycia. W wojsku wielokrotnie nieudolne posyłało ludzi na bezsensowna śmierć. Tak i hierarchowie mogą się mylić. A często są zbyt skostniali.
A jednak Kosciół przetrwał 2 tysiące. I Duch Boży jest w nim. Kościół, to ludzie. A errare humanum est. A także wychodzenie z błędów.
Obserwując sytuacje w niemieckim Kościele widać do czego prowadzi demokracja w hierarchii.
Posłuszeństwo wynika przede wszystkim z posłuszeństwa Chrystusowi. Czy to posłuszeństwo może być podważane? Czy jeden człowiek ma prawo do podważania Nauki Kościoła? Wszystkie schizmy spowodowane były tym, że ktoś wiedział lepiej. I postanowił się wyłamać.
Ale złem jest też zamykanie uszu na vox populi. Zapominając o tym, że vox populi, vox Dei. Może nie zawsze. Ale tak działa Duch święty.

[krz30]

Fajnie @Andej , ze wspomniałeś o synodalnosci. Też myślę, że to coś zasadniczo dobrego.

Myślisz, że przyczyną sytuacji w niemieckim Kościele jest demokracja wśród hierarchii?

[Marek_Piotrowski]

Problemem jest w moim przekonaniu skrajna hierarchiczność w sprawach, które tego nie potrzebują (co bywa karykaturalne), i brak stanowczości w sprawach w których posłuszeństwo jest niezbędne.

[sądzony]

Przyczynkiem był cytat z książki "Modlitwa głębi" T. Keatinga:

Zachodni model duchowości zrodził karykaturalne obrazy Boga. W dzieciństwie mogliśmy przejąć takie obrazy od rodziców lub nauczycieli. Wychowanie religijne pełne dobrych intencji, ale źle pojęte, może sprawić, że Bóg zacznie przypominać tyrana, który wymaga natychmiastowego posłuszeństwa wobec swojej woli bez jakiegokolwiek uzasadnienia.

Z taką lub podobną hipotezą/stwierdzeniem spotkasz się chyba w każdej publikacji traktującej o duchowości.

[AdamS.]

Myślisz, że przyczyną sytuacji w niemieckim Kościele jest demokracja wśród hierarchii?

Hierarchiczny model w Kościele jest na pewno zaletą, ale problemem jest to, na co zwróciłeś uwagę, Krzysztofie, na samym początku. Chodzi o daleko posunięty autorytaryzm, który nie dotyczy tylko biskupów - często w większym stopniu wykazują go proboszczowie nawet wiejskich parafii. Obserwuję czasem jak bardzo stłamszeni są w takich warunkach wikariusze, którzy na taka parafię trafiają. Nie mogą samodzielnie podjąć żadnej decyzji, a i głoszone słowo chyba musi przejść przez aprobatę "szefa". To nie służy świeżym powiewom Ducha Świętego.

Nie wiem jakie by tu przyjąć rozwiązanie, żeby nie wylać dziecka z kąpielą, bo z jednej strony cenię sobie hierarchiczność i porządek, z drugiej jednak strony bardzo mi zależy na podmiotowym traktowaniu każdego człowieka. I nie chodzi o wprowadzanie w Kościele jakiejś demokracji (bo ta bywa często równią pochyłą ku zepsuciu). Wystarczyłoby wsłuchać się bardziej w głos człowieka. Niektórzy biskupi to potrafią, inni przy wizytacji parafii poprzestają na kurtuazji i hymnach pochwalnych. Wszystko więc leży w naszej mentalności - od parafian poprzez proboszczów po samych biskupów.

[Andej]

Zamiast rygoru, miłość.

[Arek]

A może o to chodzi, by walczyć o Prawdę postawą chrześcijańską. Wydaje mi się, że jest w tym zamysł Boży. Być może zbliża się czas lub już jest dla wiernych, a nie autorytarnych postaw kapłańskich. Wydaje mi się, że posłuszeństwo jest jednak kluczem. Wiele razy spotkałem się w biografiach Świętych, że ich przełożeni mogli się mylić w postępowaniu, a jednak pełen pokory Święty powiedział co powinien i zrobił co powinien. I wytrwał do końca choć nigdy nie było mu łatwo, nie zgadzał się ale przyjął ciężar Krzyża i tym samym pokazał Prawdę. Często za Jego życia niedostrzeżoną tylko po śmierci uświęconą. W tym jest tajemnica Męki Pańskiej i Zmartwychwstania.